Kosten

De binnenvaart wordt gekenmerkt door haar kostenefficiënte oplossingen binnen de logistiek. Bij de overweging om te vervoeren per binnenvaart speelt de kostprijs uiteraard een belangrijke rol. Bij het vervoer over water zijn een aantal factoren die de kostprijs beïnvloeden. Uiteraard de vervoerskosten, maar ook de kosten van overslag, voor of na transport en de steeds belangrijkere kosten voor het milieu. Fransoo en Kiesmuller, die de 80/20-methode hebben ontwikkeld, pleiten er zelfs voor om bij de keuze voor een vervoersmodaliteit de kosten van voorraad ook op te nemen.

Om vervoeren over water te overwegen zijn er diverse factoren die hun invloed hebben op de kostprijs. Hier een overzicht waar u rekening mee moet houden.


Vervoerskosten

Bij het vervoeren met een binnenvaartschip komen diverse kosten kijken die meegenomen worden in de vervoersprijs. Dit zijn de vaste lasten, zoals rente, verzekeringen, afschrijving, loon en reparaties. Daarbij komen de variabele kosten zoals: de gasolie, liggelden en havengelden tijdens een reis.

De ‘vracht’ die de schipper na afloop van de reis ontvangt bestaat uit de afgesproken vrachtprijs per ton maal het ingeladen tonnage, dus bijvoorbeeld € 10,- x 250 ton = € 2500,-. Daar komen soms nog afgesproken vergoedingen als brandstoftoeslag, ijsgeld of overliggeld bij. Het is ook mogelijk een ‘blokvracht’ (totaalprijs) voor een reis af te spreken, of een dagvergoeding, in plaats van een bedrag per ton. De vrachtprijs heeft niets met de waarde van de lading te maken, maar is hoofdzakelijk gebaseerd op de duur en/of afstand van de reis en de hiermee samenhangende vaste en variabele kosten.

Onderstaande tabel geeft een kostprijsindicatie van vervoer per binnenvaart aan de hand van een aantal voorbeeldreizen. Globaal kan gesteld worden dat deze prijzen in een hoogconjunctuur 30% hoger uitkomen en in een laagconjunctuur 30% lager.

Soort ladingVanNaarGewichtKosten
ZoutHengeloLeverkusen1250 ton€5,20 (per ton)
ContainersRotterdamDuisburg208 TEU€192,- (per TEU)
ContainersRotterdamTilburg32 TEU€170,- (per TEU)
KunstmestAmsterdamMeppel1250 ton€4,10 (per ton)
Ruwe mineralenLuikNijmegen2500 ton€4,00 (per ton)
GranenReimsDen Bosch350 ton€21,- (per ton)
Bron: Policy Research, 2006

Overslagkosten

Vervoer per binnenvaart is onlosmakelijk verbonden met overslag. De goederen moeten nu eenmaal in en uit het schip gehaald worden. Overslagkosten zijn hiermee een vast onderdeel die in de totale kostprijs meegenomen dienen te worden.

De wijze van overslag kan sterk variëren. De kosten voor overslag daarmee ook. Verder beïnvloeden de ligging al dan niet aan het water, het jaarlijkse volume en het type product de kostprijs ook sterk. Bedrijven die aan het water gevestigd zijn hebben de mogelijkheid een eigen overslagfaciliteit aan te leggen. Niet watergebonden bedrijven kunnen weer handig gebruik maken van algemene faciliteiten als de inland terminals of regionale overslagcentra.

Het moge duidelijk zijn, de hoogte van de overslagkosten zijn sterk case specifiek afhankelijk. Het Bureau Voorlichting Binnenvaart kijkt graag samen met u wat de mogelijkheden zijn en kan u in contact brengen met de juiste overslagpartners.


Voor- / natransport

Levering tot aan de deur per binnenvaartschip is niet altijd mogelijk omdat binnenvaartschepen afhankelijk zijn van havens en overslagterminals aan deze vaarwegen. Mocht een bedrijf niet langs de vaarwegen zitten en dus niet een eigen overslag faciliteit hebben dan wordt het laatste deel van het traject door de vrachtwagen verzorgd. Dit brengt voor de verlader extra kosten met zich mee. Door een verbetering en uitbreiding van de overslagfaciliteiten, kunnen de afstanden naar de klant verkleind worden. Hierdoor kunnen de kosten het voor- en natransport tot een minimum beperkt worden.


Externe kosten

Kijkend naar de externe kosten zijn er een aantal factoren die hierin een rol spelen:

  • aanleg en onderhoud van infrastructuur
  • ruimtebeslag
  • ongevallen/veiligheid
  • klimaatemissies (CO2)
  • luchtvervuiling (NOX, fijnstof (PM10) en SO2)    
  • geluidshinder    
  • congestie op de weg

In vergelijking tot de andere modaliteiten heeft de binnenvaart lage externe kosten. Vooral op het gebied van CO2-uitstoot, veiligheid en geluidsoverlast scoort de binnenvaart erg  gunstig. Door zwavelarme brandstoffen en investeringen in roetfilters en katalysatoren voor scheepsmotoren is ook een verdere afname van klimaatemissies als NOx, fijnstof en SO2 mogelijk.

Bij wegvervoer is het aanleggen en onderhouden van wegen relatief goedkoop, het brengt echter wel hoge maatschappelijke (externe) kosten, zoals geluidsoverlast en uitstoot, met zich mee. Voor spoor is dit precies andersom. Aanleg en onderhoud is relatief duur, de maatschappelijke kosten zijn laag. Op het gebied van aanleg en onderhoud van de infrastructuur scoort de binnenvaart op beide vlakken goed.