Soorten lading
Grote hoeveelheden lading (bulk) zijn uitermate geschikt om met de binnenvaart te vervoeren. Maar ook in stukgoed- en containertransport is de binnenvaart vertegenwoordigd. De binnenvaart kan eigenlijk alles vervoeren, zoals benzine, auto’s, televisies of kleding. Een standaard binnenvaartschip van 110 meter kan maximaal zo’n 3500 ton vervoeren. Dit staat gelijk aan 120 vrachtwagens. Het grootste binnenschip vervoert zo’n 10.000 ton en zelfs het kleinste binnenvaartschip kan al zo’n 350 ton vervoeren.
Binnenvaartschepen kunnen verschillende soorten lading vervoeren, afhankelijk van het type schip. De binnenvaart wordt bijvoorbeeld vaak ingezet voor het vervoer van aardolie, aardolieproducten, ertsen, ruwe mineralen, halffabrikaten en containers. Dit is bulktransport.
In de binnenvaart wordt grofweg het onderscheid gemaakt tussen ‘droge’ en ‘natte’ lading. Deze twee hoofdgroepen kunnen echter worden onderverdeeld in allerlei goederen. Hieronder worden een aantal goederengroepen behandeld.
Bulk
Bulk is nog altijd de meest vervoerde goederensoort in de binnenvaart. De binnenvaart heeft in dit segment een marktaandeel van maar liefst 80 % ten opzichte van andere vervoerswijzen. Bulkgoederen worden los in het ruim van een schip geladen. Dit kan droge of natte lading zijn. Typische voorbeelden van droog bulktransport zijn bouwmaterialen zoals zand en grind of granen en veevoeders. Maar ook natte bulk zoals olie, gas en erts zijn voorbeelden van bulkgoederen. Grote volumes die over grote afstand moeten vervoerd worden – dat blijft de kernactiviteit van de binnenvaart. Geen enkele transportmodaliteit is hier zo goed in als de binnenvaart.
Containers
De binnenvaart is in rap tempo het containervervoer aan het veroveren. Inmiddels ligt het marktaandeel rond de 35%. Dit betekent dat nu ruim 1 op de 3 containers in Nederland over het water gaat. Met de aanleg van de Maasvlakte 2 is het doel dat zelfs 45% van de containers per binnenvaart vervoerd gaat worden.
Vrijwel alle droge lading schepen kunnen naast droge bulk ook containers vervoeren. Slechts in enkelen gevallen zijn er gespecialiseerde binnenschepen die uitgerust zijn enkel voor het vervoer van containers. De kleinste schepen nemen 32 containers mee, de grootste tot 500 twintig voet containers. De meest uiteenlopende soorten lading komen in aanmerking voor transport in containers, van high tech apparatuur en kleding tot garnalen in vriescontainers.
Stukgoed
Stukgoed bestaat uit materialen waarvan de hoeveelheid niet naar maat of gewicht maar per stuk wordt opgegeven. Dit in tegenstelling tot massagoed of bulkgoederen. Stukgoederen worden vervoerd in kisten, kratten, vaten of balen. Containers zijn eigenlijk ook een vorm van stukgoed. Voorbeelden van stukgoederen zijn auto’s, papier, stoepranden en machines. De binnenvaart is erg geschikt voor vervoer van stukgoed, omdat ze vaak veel ruimte in beslag nemen. Denk aan papier, dat in enorme balen of rollen wordt verpakt.
Speciaal vervoer
Transporten worden speciaal vervoer genoemd als de lading dusdanig afwijkend is qua afmeting dat het niet met normale vrachtschepen vervoerd kan worden. Voorbeelden van dergelijke ladingen zijn: silo’s, ketels, transformatoren, vliegtuigen, bruggen en brugdelen, onderdelen voor de petrochemische industrie en andere constructiedelen. De omvang en eigenschappen van de lading maakt dat er andersoortige vaartuigen moeten worden ingezet. Over het algemeen zijn het pontons of ro-ro platforms die tijdens het vervoer worden gesleept en/of geduwd. Bij een ponton wordt de lading met behulp van vaak hele grote, drijvende kranen (‘bokken’ genoemd) geladen.